Enstrüman
Kısaca müzik yapmak için kullanılan aletlerin geneline verilen isimdir. Fransızca kökenli bir kelime olan enstrüman nefesli, vurmalı, tuşlu, telli ve yaylı müzik aletleri olarak müzisyenler tarafından kullanılmaktadır. İnsalık tarihi kadar eski olan müzik aletleri tarihte daha çok dini ayinlerde kullanılan aletlerken zamanla, törenler, toplu etkinlikler, haber verme ve alma aracı olarak da tercih edilmiştir. Günümüzde müzik hayatımızın nasıl vazgeçiilmez bir unsuru olmuşsa bizi müzikle buluşturan enstrümanlarda aynı şekilde önem kazanmıştır. Artık müzik eğitimi eğitim hayatının başlaması ile birlikte çocuklarımıza verilmektedir. Çocukların ilgi alanlarına göre ilerideki yaşlarda farklılaşan müzik eğitimi konservatuar eğitimi ile profesyonel bir noktaya ulaşmıştır. Bu sebeple enstrümanların kalitesi kadar kullanmış olduğunuz müzik aletlerinin bakım ve tamir işlemleri de günümüzde önemli bir sektör haline gelmiştir.
Çok fazla sayıda çeşidi bulunan müzik aletlerini özelliklerine göre inceleyecek olursak;
Nefesli Çalgılar; insan ruhuna en fazla dokunan, kişinin nefesinden gelen enerjinin iç dünyamızda farklı hisler uyandırdığı enstrüman çeşididir. Müzik aletlerinin baş kısmına üflenerek iç mekanizması harekete geçirilir ve çıkış bölümlerinden ses elde edilir. Kendi içinde çok fazla çeşide sahip nefesli çalgılar ney, klarnet, yan flüt, kaval, zurna, saksafon, mızıka, flüt, trompet, tulum, bariton, obua, fagot ve melodikadır. Her biri farklı özelliklerde olsada insana verdikleri his hemen hemen aynıdır.
Ney sıcak ve nemli bölgelerde yetişen kamıştan üretilen bir nefesli çalgıdır. Ney ustası kaliteli bir ney üretmek için kaliteli bir kamış seçmek zorundadır. 9 boğumlu olan neylerin her parçası eşittir. Dini merasimlerde sıklıkla karşımıza çıkmakta ve özellikle tasavvuf alanında çok önemli bir yer tutmaktadır. Çok uzun bir gövdeye sahip olan ney, önde ve arka kısmında bulunan deliklerden gelen nefesin işlenmesi ile kulaklarımıza ulaşır.
Ney tamiri ve bakımı hassasiyet isteyen bir işlemdir. Kırılabilen ve kolay deforme olan bir yapıda olduğu için düzenli bakımlarının yapılması neyin ömrünü uzatmaktadır. Özellikle yemek yedikten hemen sonra kullanılan neylerde zamanla parça ve bakteri oluşumu artacak ve neyin yapısını bozacaktır. Neyin bakımında en önemli aşama neyin yağlanma aşamadıdır. Neyin yağlanmasında susam yağı tercih edilir.
Klarnet diğer bir ismiyle gırnata genellikle abanoz ağacından yapılan üflemeli bir çalgıdır. Ayrıca metal ve sert kauçuk malzemeden yapılan klarnetlerde bulunmaktadır. Klarnet 5 parçadan oluşur. Ağızlık, fıçı, üst ve alt gövde ve kalak klarneti oluşturan parçalardır. Günlük, aylık ve genel bakım aşamalarının düzenli olarak uygulanması sayesinde uzun yıllar sorunsuz kullanılabilir.
Klarnet tamirinde ana işlemler temizlik ve bakımları içerir. Klarnet perde temizliği, Klarnet gövde temizliği, Klarnet delik temizliği, Klarnet mantar değişimi, Klarnet güder değişimi, Klarnet yay değişimi, Klarnet vida, mantar ve keçe ayarının yapılması, Klarnet reglaj ayarı, Klarnet akord ayarları gibi çok kapsamlı işlemler klarnet tamircileri tarafından yapılmaktadır
Trompet bir ağızlık ve üstünde kıvrılan bir borudan oluşmaktadır. Trompet seçiminde müzisyenlerin ilk tercih ettiği nokta ağızlık seçimidir. Kupa şeklinde olan trompet ağızlıkları çalınacak eserlere görede değişiklik gösterebilir. Pistonlu bir enstrüman olan trompetler bakır malzemeden üretilmektedir.
Trompet Tamiri işleminde dayanıklı bir malzemeden yapılan piston ve piston tırnaklarının düzenli bakımlarının yapılmaması sebebiyle ortaya çıkan arızalar ilk sırayı almaktadır. Ton ayarlarının yapıldığı tumbalar, bağlantı istinatlarının tamiri trompet tamirinde uygulanan işlemlerdir.
Yan Flüt 3 ana bölümden oluşur. Başlık, gövde ve kuyruk kısımları demir mekanizmalardan oluşur. Ana parçanın üretildiği bu metaller gümüş, bakır, krom nikel gibi maddelerdir. Bu mekanizmanın altında keçeler bulunmaktadır. Bu keçeler yan flütün tuşlarının kapanmasını sağlayan sistemdir.
Yan Flüt Tamirinde en sık karşılaşılan sorun tuş takımları ile ilgilidir. mantarlar yardımı ile işleyen tuşlar yay mekanizmalarına bağlıdır. Yan flüt yay mekanizması tamiri, yan flüt mantar şişmesi en sık aranan tamir işlemlerindendir.
Saksafon borusunun ucunda bir klarnet ağızlığı, gövdesinde notaları basmanıza yarayan anahtar takımı bulunan üflemeli bir çalgıdır. Pop ve caz müziğin önemli bir enstümanıdır. Tuş takımı klarnete değil daha çok flüt sistemine benzemektedir. Metal malzemeden üretilmesine rağmen saksafon tahta üflemeli enstrüman grubuna girmektedir. Saksafon yapımında kullanılan malzeme daha çok pirinçtir. Üzeri saydam vernik, gümüş yada altın kaplama olarak üretilebilir. Piyasada müzisyenlerin en çok tercih ettiği modeller Alto, Tenor, Bariton türü saksafonlardır.
Saksafon Tamiri saksofonun iki ana parçasını kapsamaktadır. Deveboynu ce gövdeden oluşan saksafonda zamanla özellikle gövde üzerinde bulunan parçalar deforme olabilmektedir. Mantar ve keçelerin değişimi, babaların kırılması sonrasında tamiri yada değişim işlemleri, iğne yayların kopması gibi sorunlara saksafon tamircileri çözüm bulabilmektedir.
Zurna ülkemizde yerel olarak çok sık kullanılan üflemeli bir çalgıdır. Tahta, metal ve kamış kullanılarak üretilir. 7 delikli bir enstrüman olan zurna osmanlıda mehter takımlarında, cumhuriyet döneminde de bandolarda kullanılmıştır.
Zurna Tamiri için bir çok müzik aletleri tamircisinden destek alabilirsiniz. Ağızlık, mil ve maşalarda meydana gelecek deforme ve yıpranmaların tamiri zurna tamiri için yeterli olacaktır. İç mekanizması karmaşık bir yapıda olmadığı için diğer üflemeli çalgılara oranla tamir işlemi daha kısa sürede tamamlanır.
Vurmalı çalgılar adından anlaşılacağı üzere sallandığında, el yada başka bir alet ile vurulduğunda ses çıkaran enstrümanlardır. Vurmalı çalgılara genel olarak perküsyon adı verilir. Ülkemizde çok sık tercih edilen vurmalı çalgıları kısaca birlikte inceleyelim.
- Tef yuvarlak tahta kasnağın etrafına geçirilen deriden örtüler ile üretilmektedir. Tef parmak vuruşları ile çalınan bir enstrümandır. Vurma işleminin yanı sıra sesi dağıtması için vurma işleminden sonra yukarı kaldırılarak sallanırlar.
- Tef Tamiri işlemi enstrüman tamircilerinin uğraştığı en basit işlemlerdendir. Üzerindeki derinin yada derinin sardığı kasnağın çatlaması, yırtılması yada kırılması sonucunda tamir işlemi gerekli olabilir. Herhangi bir mekanizması olmadığı için maliyet ve süre olarak uygundur.
Bateri genelde 3 parça davul ve 5 parça zilden oluşan vurmalı çalıgıdır. Tahtadan yapılan bagetler yardımıyla çalınırlar. Müzisyenlerin ekiplerinde mutlaka bulunan bateriler gerçekten uzmanlık gerektiren bir ritim kabiliyeti isteyen müzik aletidir. Standart baterilerin haricinde son yıllarda elektronik baterilerde sıklıkla kullanılmaktadır.
Bateri Tamiri genelde müzisyenlerin daha az ihtiyaç duyduğu bir işlemdir. Zamanla davullarda meydana gelen deformelerin giderilmesi, davul ve zillerin bağlandığı mekanizmaların kırılması gibi durumlarda bateri tamircilerinden destek alabilirsiniz. Elektronik bateriler içinse kart tamiri işlemi müzik aletleri tamircileri tarafından yapılmaktadır.
Davul büyük bir kasnağın iki tarafına da gerilen derilerden oluşan ve tokmağı sayesinde ses çıkaran vurmalı bir enstrümandır. Bilinen en eski vurmalı çalgı olması sebebiyle yerel ve yöresel olarak kullanımı yaygındır. Müzik çalışmalarının yanı sıra haberleşme aracı olarak da tarihte ve günümüzde kullanılır.
Davul Tamiri genelde davulların patlaması sonrasında uygulanan bir işlemdir. Kullanılan derinin kalitesi ve kurulumu sırasında yapılan hatalar sebebiyle çok sert darbelere maruz kalması sonucu davulların deri kısımları yırtılır yada çatlar. Bazen düşürme yada delici bir alet teması da davulların tamirini gerekli kılar.
Darbuka diğer ismi dümbelek günümüzde alüminyum, alçı ve metallerden üretilmektedir. Ön tarafı daha geniş ve arka kısmına doğru daralan bir boru görüntüsü vardır. Çemberin etrafındaki vidalar sayesinde akord işlemi uygulanabilir. Deri kısmı çoğunlukla sentetik deriden oluşur.
Darbuka Tamiri genelde deri değişimi işlemlerini kapsamaktadır. Derinin bağlı olduğu ve akard işlevi gören vidaların değişimi ve ayarı yine darbuka tamiri alanına girmektedir. Bazı darbeler sonucunda boru şeklindeli kasalarında da çatlama ve kırıklar meydana gelebilir. Darbuka tamircisi tüm bu işlemlerde müzisyenlere yardımcı olmaktadır.
Tuşlu çalgılar üzerindeki tuşlar yardımıyla ses çıkışı olan çoğunluğu kasalı müzik aletleridir. Tuşların her biri ayrı bir notaya dokunmaktadır. Aynı anda birden çok tuşa basarak farklı tonlar yakalanabilir. Ciddi bir eğitim gerektiren tuşlu çalgılar müzisyenlerin orkestralarında mutlaka bulunan müzik aletleridir. Bunlardan bazılarını sıralayacak olursak;
Piyano tuşlarına dokunulduğunda çekiçlerle tellerine vurulan, kasalı ve büyük bir enstrümandır. Tarihi 1700 yılına kadar uzanan piyano günümüzde özellikle klasik müzik tutkunları için vazgeçilmezdir. Çalışma prensibi basittir. Tuşlardan çekiçlere oradan tellere uzanan döngü ses kasasından havaya yayılarak melodiyi kulaklarımıza taşır. Duvar piyanosu, elektronik piyano, kuyruklu piyano, mekanik piyano, akustik piyano gibi çok fazla sayıda çeşidi bulunmaktadır. Çok küçük yaşlarda alınan eğitimle başlanabilen piyano öğrenimi yaş farketmeksizin tüm yaş gruplarında da verilebilir.
Piyano Tamiri müzik aletleri içinde en karmaşık servis hizmeti verilen enstürmandır. Ortalama 7000 parçadan oluşan bu müzik aletinin servisi gerçekten ustalık ve uzmanlık gerektirmektedir. Piyanodaki tek bir parçanın aksaması sistemin çalışmaması demektir. Piyano boya ve Piyano cila, piyano regülaj işlemi, piyano mekanik tamiri, piyano tuş takımı tamiri, piyano akord ayarı, piyano kasa tamiri, piyano ayaklık tamiri, piyano teli tamiri, piyano tel kopması tamiri, piyano restorasyonu gibi işlemler için piyano tamircisinden mutlaka destek almalısınız.
Org gelişen tekonoli ile birlikte bambaşka bir hale bürünsede tarihsel olarak geçmişi çok eskiye dayanan bir müzik aletidir. Tarihte ilk defa kilislerde kullanılan bu enstrüman günümüzde bir çok müzisyenin tercihi olmuştur. Borulu modelleri olduğu gibi elektronik orglarında kullanımı yaygındır.
Org Tamiri tuşlu enstrümanlar için sıklıkla aranan bir hizmettir. Tuş takımlarındaki arızalar ve yıpranmalar, borulu orglardaki boruların yıpranması ve çatlaması, sıvı teması sonrası oluşan arızalar gibi çeşitli sebeplerle org tamircisine başvurmak gerekebilir.
Klavye, elektronik piyano, midi klavye ve org olarak kullanılır. Aynı sistemleri kullanan bu enstrümanlardan org klavyenin ana türü olma özelliği taşır. Klavyelerin üzerinden binlerce ses türü bulunabilir. Birçok enstrümanın sesini içinde barındırabilen klavyeler doğru kullanılırsa tek başına bir orkestra görevi görebilir. Tabi ki elektronik cihazlar olması sebebiyle sık sık servis ihtiyacı duyabilirler. Taşınabilme özellikleri çok daha fazla darbe ve dış etkene maruz kalmasına sebep olabilir.
Klavye Tamiri sağlam bir yapıda olan bu enstrümanların zamanla servis ihtiyacına gerek duymalarında aradığımız bir hizmettir. Her üründe olduğu gibi bakımları düzenli yapılırsa uzun süre sorunsuz kullanılabilirler. Klavye tuşlarının kırılması ve yapışması sonrasınta klavye tuş takımı tamiri, klavye hoparlör tamiri, klavye aux arızası tamiri, Klavye lcd panel arızaları ve tamiri, main board, panel board arızaları başlıca teknik servis işlemleri olarak karşımıza çıkmaktadır.
Akordeon kemerleri sayesinde omza asılan, bu sayede kullanılırken taşınabilir özelliğe sahip, üzerinde sıralı tuşların yardımıyla iç kısımdaki dilcikleri titretip ses çıkaran körüklü biz enstrümandır. Körüklerin hareket ettirilmesi oluşan hava akımının tuşlara basıldığında hareket etmesiyle mekanizmada buluşmasıyla ortaya çıkar.
Akordeon tamiri işlemleri genelde körükler üzerinde yapılır. Taşınabilir bir enstrüman oluşu sebebiyle dış etkenlere çok daha fazla maruz kalan akordeonlarda akordeon körük tamiri, akordeon tuş takımı tamiri gibi işlemler gerçekleştirilir.
Yaylı Müzik Aletleri farklı tonda seslere sahip telli çalgılar olarak da bilinmeke elin parmak yardımıyla tel üzerinde kaydırılarak yada tellere basarak titreştirilmesi ile çıkarılan sesleri ifade eder. Sert ağaçtan yapılmış yayların iki ucuna gerilmiş at kuyuru demeti sayesinde ana parça ile bir bütün olarak kullanılırlar.
Keman saatlerce tek başına çıkardığı sesi dinleyebileceğiniz ve en sık kullanılan yaylı enstrümandır. Üzerinde 4 telden oluşur ve uzunlu 40 cm'e yakındır. Ses sistemlerine bağlanabilen kemanlara elektrokeman adı verilmektedir. Keman çalmaya yeni başlayan müzisyen adayları için elektrokemanlar tercih edilmelidir.
Keman tamiri taşınabilen bir enstrüman olması sebebiyle sıklıkla başvurlan bir işlemdir. Kemanlarda meydana gelen bazı arızalar; keman çatlağı tamiri, keman tel tamiri, keman köprü ayarı, keman burgu ayarı ve tamiri, keman akord ayarı, elektrokeman tamiri gibi işlemler için keman tamircilerine başvurulabilir.
Kemençe doğu karadeniz bölgesinin en bilinen yaylı çalgısıdır. Kemençenin gövdesi genelde dut, ardıç ağacından, göğüs kısmı ise çam ve de köknar gibi daha yumuşak türde ağaçların bir araya getirilmesi ile oluşturulur. Ortalama boy uzunlukları 65 cm civarındadır. üzerine gerili 3 yay bulunur ve yaylarda kemençe ile aynı boya sahiptir.
Kemençe tamiri ustası bulmak çoğu zaman pek kolay olmayabilir. İşinin erbabı kemençe ustaları için ciddi bir arayış içerisine girebilirsiniz. Kemençe kapak değişimi, kemençce yay değişimi, kemence kulak tamiri, kemençe yay tamiri gibi işlemler kemençe ustaları tarafından özenle yapılmaktadır.
Viyolonsel üzerinde 4 tel bulunan enstrüman çello olarak da bilinmektedir. Perdeli çalgı olan viyolonsel keman ailesinden bir enstrümandır. Üzerinde iki ses deliği bulunan, yayın tellere teması ile ortaya çıkan ses kasa içinde hava ile birlşerek üzerinde iki delikten dışarıya çıkar. Açık hava mekanlarda ve konserlerde klasik müzik tutkunları için önemli bir müzik aletidir.
Viyolonsel tamiri için birçok keman ve yaylı enstrüman tamircilerinden destek alınabilir. Viyolonsel teli değişimi, Viyolonsel kasa çatlak tamiri, Viyolonsel akord ayarı gibi işlemler için teknik servis desteği veren firma yada ustalara ulaşabilirsiniz.
Telli enstrümanlar tellerin titreşimler sonucunda ses çıkarmasıyle bilinen müzik aletleridir. Telli çalgılardan 3 şekilde ses çıkışı sağlanabilir. El ile çalınan telli çalgılar, yay ile çalınan telli çalgılar ve tezene yardımıyla çalınan telli çagılar olmak üzere gruplara ayrılır. Tezeneli telli çalgılardan bazıları;
Gitar altı teli bulunan ve ses perdeli bir enstrümandır. Tellere el ile vurulan darbelerin diğer elin parmakları yardımıyla ses perdelerinde gezmesi sonucu ortaya çıkan sesler gitar seslerini oluşturur. Bu sesler gitarın ses odasından dışarıya yansıtıldığı gibi elektro gitarlarda bir alıcı yardımıyla geniş kitlelere iletilebilir. Klasik gitar, elektrogitar, akustik gitar, solo gitar gibi çeşitleri bulunmaktadır.
Gitar tamiri en sık kullanılan müzik aleti olması sebebiyle bir çok kullanıcı tarafından aranan bir hizmettir. Gitarın modeli değişsede tüm gitar modelleri için aynı servisten teknik destek alabilirsiniz. Gitar kırık tamiri, gitar çatlak tamiri, gitar sap ayarı, gitar klavye tesviye, gitar perde değişimi ve gitar burgu değişimi, elektro gitar tamiri en çok uygulanan işlemlerdir.
Bağlama Türk Halk Müziğinin en yaygın kullanılan enstrümanıdır. Saz olarak da bilinir. Kiraz ağacı kabuğundan yapılmış, tezene olarak bilinen bir aygıt ile tellere vurularak ve diğer elle ses perdeleri üzerinden gezerek kullanılır. 7 telli olan bağlama enstrümanı tezene ile çalınabildiği gibi tercihe göre el ile de çalınabilmektedir. Tekne, Göğüs ve Sap olmak üzere üç parçadan oluşurlar. Kısa saplı bağlama, uzun saplı bağlama, divan sazı, meydan sazı, çıra ve çöğür gibi saz modelleri mevcuttur ve günümüzde sıklıkla kullanılmaktadır. Bağlamadan çıkan sesin bir alıcı vaıtası ile dışarıya aktarılmasını sağlayan elektrobağlamalar da bağlama ustalarının tercihleri arasındadır.
Bağlama tamiri ustalık ve emek gerektiren bir işlemdir. Bağlama tamircisi arayışlarınızda yıllarını bu mesleğe vermiş ve saz tamiri konusunda ustalaşmış kişileri tercih etmeniz enstrümanlarınızın uzun vadeli kullanımı için önemlidir. Bağlama tamiri işlemleri, bağlama tel değişimi, bağlama kulak değişimi, bağlama sap kısaltma, bağlama kırık tamiri, bağlama çatlak tamiri, bağlama cilası, bağlama perde değişimi, bağlama kapak değişimi, bağlama tesviye, bağlama sap inceltme gibi işlemlerden oluşmaktadır.
Ut alaturka müzik türünün en çok tercih edilen enstrümanlarının başında gelir. Müzik piyasasında 'ud' olarak geçen ancak Türk Dil Kurumu'nda doğru yazımı 'ut' şeklinde geçmektedir. Kucağa alınarak çalınan, karnı iri, sapı kalın ve kısa, altı adet çift telli bir müzik aletidir. 3 oktavlık ses aralığına sahiptir. daha tok ve kalın bir ses çıkışı ile enstrümanlar arasında kolayva farkedilir. Ut çalan müzisyenlere Udi adı verilir. Özellikle Türk müziğinde Osmanlı ve Cunhuriyet döneminde çok ünlü Udi ustaları bulunmaktadır.
Ut tamiri işlemleri genelde tekne üzerinde gerçekleşir. Dış etkilere maruz kalma ihtimali daha yüksek olduğu için zamanla ud teknesinde kırık yada çatlamalar meydana gelebilir. Ahşap bir malzemeden üretildikleri için hava koşulları da zamanla udların yıpranmasına sebep olmaktadır. Ud kapak değişimi, ud tel tamiri, ud sap tamiri, ud burgu tamiri, ud akord ayarı başlıca işlemler arasındadır.
Kanun 24 ve 27 arası perdeden oluşan, dizlerin üzerine konarak ve her iki el ile çalınabilen bir enstrümandır. Teller özel olarak üretilen naylon malzemedir. Dik ve yamuk bir gövdeye sahiptir. Her bir perdesinde 3 ses teli bulunmaktadır. Ortalama 26 perdeden oluştuğunu ve her perdenin 3 tele temas ettiğini düşünürsek 78 telden oluşan oldukça kapsamlı bir çalgıdır. Tellerin başlangıç noktalarında bulunan mandallar sayesinde akord ayarları yapılabilir.
Kanun tamiri yine artık sayıları çok az olan ustalar tarafından yapılmaktadır. Müzisyenlerin yaşadıkları sorunlara en hızlı ve kalıcı çözümleri üreten, birçoğu yarım asırlık kanun ustalarının yaptığı bazı işlemler arasında kanun tel değişimi, kanun ana gövde tamiri, kanun mandal değişimi, kanun burgu değişimi gibi işlemler gelmektedir.
Müzik Aletleri Markaları
Enstrüman markaları yeni bir müzik aleti almak yada elinde bulunan enstrümanın tamiri için servis arayışında bulunan müzisyenler için önemli bir kriterdir. Müzik aletleri markaları kullanılan enstrümana göre farklılık göstersede birçok marka yine birçok enstrüman grubunda ürünler üretmektedir. Müzik aleti tercihlerinizde geniş servis ağı, orjinal yedek parça temini gibi faktörler dikkatle incelenmeli ve araştırılmalıdır. Ülkemizde hemen hemen her şehirde enstrüman tamirinde uzman yetkili servisler olduğu gibi garanti süresi btimiş müzik aletleri için işinin erbabı ustalarda bulunmaktadır. Aramalarınızda size yardımcı olması için markaların üzerine tıklayarak ilgili sayfaya kolayca ulaşabilir; bulunduğunuz şehri filtreleyerek ustasiburada.com üzerinden adresinize en yakın müzik aletleri servisine ve ustasına ulaşabilirsiniz.
Amati
Blackstar
Casio
Dore Music
Fishman
Ibanez
Johnson
Kawai
Laguna
Laney
larsen
Nord
Pro.Mark
Rohema
Roland
Selmer
Steinberg
Suzuki
Valencia
Yamaha
Zeff